Procedury bezpieczeństwa

Procedury Bezpieczeństwa Dzieci

Przedszkolu z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Konopnickiej

w Kazimierzu Dolnym

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe ( U. 2017 poz. 59).

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe
( U. 2017 poz. 60).

Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( U. 2008 nr 234 poz. 1570 z późn. zm).

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.).

Rozporządzenia MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznychi niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69).

CEL GŁÓWNY:

Wprowadzenie procedur dotyczących bezpieczeństwa dzieci
w Przedszkolu z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Konopnickiej w Kazimierzu Dolnym, znajduje swoje uzasadnienie w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo każdego dziecka objętego opieką naszej placówki.

W sytuacjach trudnych oraz zagrażających życiu, bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka nauczyciele i pozostały personel przedszkola są zobowiązani postępować zgodnie z przyjętymi procedurami.

Rodzice zobowiązani są znać i przestrzegać postanowień niniejszego dokumentu.

Sposób prezentacji procedur:

Udostępnienie dokumentu na tablicy ogłoszeń oraz stronie internetowej przedszkola.

Zapoznanie wszystkich pracowników przedszkola z treścią proceduri zobowiązanie do ich respektowania.

Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w placówce procedurami na zebraniach organizacyjnych we wrześniu każdego roku szkolnego.

Dokonywanie zmian w procedurach:

Wszelkich zmian w opracowanych procedurach dotyczących bezpieczeństwai zdrowia dzieci w przedszkolu może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek Rady Pedagogicznej dyrektor placówki. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.

W przypadku zaistnienia sytuacji szczególnych, które nie zostały uregulowane w treści procedury, nauczyciel, dyrektor lub inna osoba z personelu przedszkola podejmują wszelkie niezbędne działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom oraz zabezpieczenie odpowiedniego funkcjonowania placówki.

WYKAZ PROCEDUR:

PROCEDURA BEZPIECZNEGO POBYTU DZIECKA W PRZEDSZKOLU
PROCEDURA PRZYPROWADZANIA I ODBIERANIA DZIECI
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W RAZIE PODEJRZENIA, ŻE DZIECKO ODBIERA Z PRZEDSZKOLA RODZIC (PRAWNY OPIEKUN) BĘDĄCY POD WPŁYWEM ALKOHOLU LUB NARKOTYKÓW
PROCEDURA OKREŚLAJĄCA UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI RODZICÓW I NAUCZYCIELI W STOSUNKU DO DZIECI Z OBJAWAMI CHOROBY
PROCEDURA POSTĘPOWANIA, W PRZYPADKU NIESZCZĘŚLIWEGO WYPADKU DZIECKA W PRZEDSZKOLU
PROCEDURA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA NA PLACU ZABAW
PROCEDURA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS ZAJĘĆ ORGANIZOWANYCH POZA TERENEM PRZEDSZKOLA
PROCEDURA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYCIECZEK TURYSTYCZNYCH I KRAJOZNAWCZYCH
PROCEDURA MONITOROWANIA OSÓB WCHODZACYCH I OPUSZCZAJACYCH PRZEDSZKOL
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU AGRESYWNEGO ZACHOWANIA DZIECKA W PRZEDSZKOLU STWARZAJĄCEGO ZAGROŻENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA WŁASNEGO ORAZ INNYCH
PROCEDURA DOTYCZĄCA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM KRZYWDZONYM.

Obowiązki, odpowiedzialność, upoważnienia osób realizujących zadanie, które jest przedmiotem procedury

1) Dyrektor – ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w przedszkolu; zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w przedszkolu, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez przedszkole poza budynkiem przedszkola; kontroluje obiekty należące do przedszkola pod kątem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z tych obiektów; sporządza protokoły z kontroli obiektów; odpowiada za jakość pracy pracowników, za organizację pracy; opracowuje procedury i instrukcje związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom.

2) Nauczyciele – są zobowiązani do nadzoru nad dziećmi przebywającymi w przedszkolu oraz do rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem; zapewniają opiekę, wychowanie i uczenie się w atmosferze

bezpieczeństwa; upowszechniają wśród dzieci wiedzę o bezpieczeństwie oraz kształtują właściwe postawy wobec zdrowia, zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych; są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego.

3) Inni pracownicy przedszkola – są zobowiązani do rzetelnego realizowania zadań

związanych z powierzonym stanowiskiem oraz z funkcją opiekuńczą i wychowawczą przedszkola; pomagają nauczycielom w codziennej pracy wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej; są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego.

4) Rodzice, w trosce o bezpieczeństwo własnego dziecka, powinni znać procedury zapewnienia bezpieczeństwa obowiązujące w przedszkolu; w tym zakresie powinni także współpracować z dyrektorem, wychowawcami swojego dziecka oraz innymi pracownikami przedszkola

Procedury Bezpieczeństwa Dzieci

I. PROCEDURA BEZPIECZNEGO POBYTU DZIECKA W PRZEDSZKOLU

1. Przedszkole zapewnia stałą opiekę nad dziećmi w czasie pobytu w placówce oraz w trakcie zajęć organizowanych poza jej terenem.

2. Nauczyciel jest odpowiedzialny za życie i zdrowie dzieci, znajdujących się pod jego opieką. Zapewnienie pełnego bezpieczeństwa dzieciom jest jego podstawowym obowiązkiem. Nie wolno zostawić dzieci bez opieki!

3. Uchybienie obowiązkom nauczyciela w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom grozi odpowiedzialnością karną bądź dyscyplinarną.

4. Na bezpieczeństwo dziecka w przedszkolu składa się bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Bezpieczeństwo fizyczne polega w szczególności na chronieniu dzieci przed urazami, bólem, utratą życia i zdrowia. Bezpieczeństwo psychiczne polega w szczególności na właściwym komunikowaniu się z dzieckiem, akceptacji, tolerancji dziecka bez względu na posiadany potencjał rozwojowy, status społeczny i pochodzenie.

5.W przedszkolu wdraża się dzieci do przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa, w szczególności w zakresie:

wdrażania dzieci do przestrzegania norm określonych zachowań, w sytuacjach typowych dla funkcjonowania dzieci w przedszkolu (w sali zabaw, w łazience, w szatni, na placu zabaw, na wycieczce/spacerze),

właściwego komunikowania się z dziećmi,

właściwego organizowania czasu wolnego dzieciom,

znajomości sposobów wzywania pomocy i radzenia sobie w trudnych sytuacjach,

unikania zagrożeń pochodzących od dorosłych, zwierząt oraz wynikających ze zjawisk atmosferycznych,

bezpieczeństwa w ruchu drogowym,

oddalania się od nauczyciela oraz postępowania w przypadku zagubienia się.

6. Dziecku nie wolno:

wychodzić samodzielnie z sali, z placu zbaw, z budynku lub innego miejsca bez pozwolenia i dozoru osoby dorosłej,

łamać ustalonych w przedszkolu zasad zachowania,

narażać siebie i inne dzieci na niebezpieczeństwo.

7. Nauczyciel ma obowiązek wdrażania dzieci do bezpiecznych zachowań, w szczególności:

ustalenia wspólnie z dziećmi zasad i norm zachowań obowiązujących w grupie i w przedszkolu,

wdrażania dzieci do przestrzegania obowiązujących w grupie i w przedszkolu zasad zachowania, w szczególności wynikających z podstawy programowej, realizowanego programu wychowania przedszkolnego,

zapoznania rodziców z obowiązującymi w przedszkolu zasadami zachowania, systemem stosowanych konsekwencji za nieprzestrzeganie zasad oraz nagradzania za postępowanie zgodnie z obowiązującymi w grupie i przedszkolu zasadami.

8. Nauczyciel ma obowiązek codziennego sprawdzania stanu sprzętu, zabawek, otoczenia przed rozpoczęciem pracy. Ewentualne zagrożenia usuwa lub zgłasza przełożonemu. Nie wolno organizować zabawy, zajęć oraz innych czynności w otoczeniu dla dzieci niebezpiecznym!

9. Nauczyciel ma obowiązek systematycznego sprawdzania stanu liczbowego grupy, w szczególności podczas zajęć organizowanych na placu zabaw lub poza terenem przedszkola.

10. Podczas zajęć organizowanych w salach zabaw lub innych pomieszczeniach w przedszkolu uwaga nauczyciela powinna być skierowana na dzieci.

11. Nauczyciel ma obowiązek organizowania zajęć w sposób przemyślany tak, by przewidywać ewentualne zagrożenia i im przeciwdziałać.

12. Przy przemieszczaniu się grupy, np. na zajęcia ruchowe, na plac zabaw i na wycieczki piesze, dzieci ustawiają się parami i tak samo się przemieszczają. W szatni oraz w łazience dzieci podlegają szczególnej kontroli ze strony pracowników przedszkola. Nauczyciel, pomoc nauczyciela, zobowiązani są do monitoringu tych pomieszczeń.

13. Każdy pracownik przedszkola jest zobowiązany zareagować w przypadku zauważenia dziecka pozostającego bez opieki w przedszkolu lub na placu zabaw (w każdym miejscu poza salą).

14. Każdy pracownik przedszkola zobowiązany jest do sprawdzania zabezpieczeń drzwi, okien, bram w trakcie swojej pracy oraz zabezpieczenia dostępu dzieci do środków chemicznych.

15. Każde wyjście nauczyciela z grupą poza teren przedszkola wpisywane jest do zeszytu wyjść z podaniem miejsca, celu wyjścia, planowanego czasu pobytu.

16. Organizacja wycieczek przebiega na zasadach określonych w regulaminie wycieczek.

17. W razie wystąpienia wypadku dziecka na terenie przedszkola lub poza nim nauczyciel jest zobowiązany do udzielenia pomocy oraz przestrzegania procedury postępowania w razie wypadku.

18. Rodzice mają obowiązek przyprowadzania i odbierania dzieci według zasad określonych w procedurze przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola.

19. Obowiązkiem rodziców jest przyprowadzenie do przedszkola dziecka zdrowego, czystego, ubranego w odzież adekwatną do pogody.

20. Przyprowadzenie dziecko do przedszkola jest równoznaczne z wyrażeniem zgody rodziców na udział dziecka we wszystkich zajęciach, spacerach i wycieczkach. Przedszkole, zgodnie z obowiązującym prawem, nie spełnia życzeń rodziców, aby dzieci po przebytych chorobach i dłuższej nieobecności nie wychodziły na powietrze i nie uczestniczyły w spacerach i zabawach w ogrodzie przedszkolnym (nie ma możliwości pozostawienia dziecka lub części grupy w sali).

21. Rodzice przed oddaniem dziecka do grupy powinni kontrolować czy dziecko nie posiada przedmiotów zagrażających jego bezpieczeństwu oraz bezpieczeństwu rówieśników.

22. Nauczyciele nie mają uprawnień do podawania dzieciom żadnych leków.

23. W przypadku wystąpieniu wszawicy, przedszkole bezzwłocznie powiadamia o tym rodziców.

24. Obowiązek wykonania zabiegów w celu skutecznego usunięcia wszawicy spoczywa na rodzicach.

25. W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich wychowanków przedszkola rodzice i personel placówki są zobligowani do współpracy oraz wzajemnego poszanowania praw i obowiązków wszystkich podmiotów niniejszej procedury.

26. Procedura obowiązuje wszystkich rodziców/opiekunów prawnych oraz wszystkich pracowników przedszkolaw równym stopniu.

II. PROCEDURA PRZYPROWADZANIA I ODBIERANIA DZIECI

Procedura służy zapewnieniu dzieciom pełnego bezpieczeństwa w czasie przyprowadzania i odbierania z przedszkola oraz określenia odpowiedzialności Rodziców lub innych osób przez nich upoważnionych (zwanych dalej opiekunami), nauczycieli oraz pozostałych pracowników przedszkola.

Przyprowadzanie dzieci

Za bezpieczeństwo dzieci w drodze do przedszkola odpowiadają rodzice / opiekunowie. Niedopuszczalne jest, aby dziecko samodzielnie przychodziło do przedszkola.
Dzieci do przedszkola przyprowadzane są od godziny 6:30 przez rodziców /opiekunów.
Rodzice/ opiekunowie rozbierają dziecko w szatni.
Rodzice/opiekunowie wprowadzają dziecko do sali i powierzają pod opiekę nauczycielce grupy.
Odpowiedzialność nauczyciela rozpoczyna się z chwilą wprowadzenia dziecka do sali.
Rodzice /opiekunowie, którzy zdecydują, że ich dziecko będzie samodzielnie wchodziło do sali, biorą na siebie pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego dziecka w czasie przechodzenia z szatni do sali.
Nauczycielka odbierająca dziecko od rodzica/ opiekuna ma obowiązek zwrócenia uwagi czy dziecko nie posiada przedmiotów zagrażających jego bezpieczeństwu oraz bezpieczeństwu rówieśników.

Odbieranie dzieci

Odbiór dzieci z przedszkola jest możliwy wyłącznie przez rodziców/prawnych opiekunów lub inne upoważnione przez nich osoby, zapewniające dziecku pełne bezpieczeństwo.
Oddanie dziecka osobom innym, niż rodzice/prawni opiekunowie, może nastąpić tylko na podstawie pisemnego upoważnienia podpisanego przez rodziców.
Pisemne upoważnienie jest załącznikiem do umowy o świadczenie usług przez przedszkole i obowiązuje przez cały rok szkolny.
Odpowiedzialność nauczyciela oraz innych pracowników zatrudnionych w przedszkolu, kończy się z chwilą odebrania dziecka przez rodzica/ opiekuna .
Rodzice bądź osoby upoważnione przez nich, ponoszą pełną odpowiedzialność prawną za bezpieczeństwo odbieranego przez nich dziecka, od momentu jego odebrania z grupy przedszkolnej.
Życzenie rodziców dotyczące nie odbierania dziecka przez jednego z rodziców musi być poświadczone przez orzeczenie sądowe.
Obowiązkiem nauczycieli jest upewnienie się, czy dziecko jest odbierane przez osobę wskazaną w upoważnieniu.
Osoba upoważniona w momencie odbioru dziecka powinna posiadać przy sobie dowód osobisty i na żądanie nauczycielki okazać go.
Nauczycielka może odmówić wydania dziecka z przedszkola w przypadku, gdy stan osoby zamierzającej odebrać dziecko będzie wskazywał, że nie może ona zapewnić dziecku bezpieczeństwa. W tym przypadku nauczyciel wzywa drugiego rodzica lub inną upoważnioną do odbioru dziecka osobę.
O każdym przypadku odmowy wydania dziecka powinien zostać niezwłocznie powiadomiony dyrektor lub wicedyrektor przedszkola.
W przypadku odbierania dziecka z ogrodu przedszkolnego osoby odbierające dziecko zobowiązane są do osobistego poinformowania nauczycielki o zamiarze odebrania dziecka.
W przypadku pozostania rodzica/opiekuna na placu przedszkolnym po odebraniu dziecka, nauczyciel nie odpowiada za jego bezpieczeństwo.
W przypadku, gdy dziecko nie zostanie odebrane z przedszkola do czasu jego zamknięcia, tj. do godz. 16:00 nauczyciel zobowiązany jest nawiązać kontakt telefoniczny z rodzicami/opiekunami lub osobami upoważnionymi do odbioru dziecka.
Nauczyciel uzgadnia z rodzicami/opiekunami czas odbioru dziecka , czeka na rodzica lub inną wskazaną osobę.
W przypadku gdy pod wskazanymi przez rodziców numerami telefonów (praca, dom, tel. komórkowy) nie można uzyskać informacji o miejscu pobytu rodziców lub osób upoważnionych do odbioru dziecka nauczyciel zawiadamia dyrektora lub wicedyrektora przedszkola oraz powiadamia policję o niemożności skontaktowania się z rodzicami/ prawnymi opiekunami dziecka.
W przypadku powtarzającego się odbierania dziecka po czasie pracy przedszkola, powiadamia się sąd rodzinny.
Za właściwe przestrzeganie zasad przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola odpowiedzialni są rodzice oraz nauczyciel.
Nauczyciele sprawują opiekę nad dzieckiem od chwili przejęcia go od osoby przyprowadzającej, aż do momentu przekazania dziecka rodzicom lub upoważnionej osobie.
Na pierwszym zebraniu organizacyjnym rodzice są informowani o zasadach przyprowadzania i odbioru dzieci.
Rodzice/ prawni opiekunowie są zobowiązani do uaktualniania danych adresowych oraz numerów telefonów kontaktowych.
Treść procedury zostaje udostępniona rodzicom na stronie internetowej przedszkola w celu szczegółowego zapoznania się.

III. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W RAZIE PODEJRZENIA, ŻE DZIECKO ODBIERA Z PRZEDSZKOLA RODZIC (PRAWNY OPIEKUN), BĘDĄCY POD WPŁYWEM ALKOHOLU LUB NARKOTYKÓW

Nauczyciel ani inny pracownik przedszkola nie może powierzyć opieki nad dzieckiem osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że może znajdować się pod wpływem alkoholu.
O fakcie zgłoszenia się po dziecko rodzica/prawnego opiekuna, wobec którego istnieje podejrzenie, że może znajdować się pod wpływem alkoholu, należy bezzwłocznie powiadomić dyrektora przedszkola.
Nauczyciel zobowiązany jest poinformować drugiego z rodziców/prawnych opiekunów o zaistniałej sytuacji i konieczności osobistego zgłoszenia się po dziecko lub zgłoszenia się osoby upoważnionej (wskazanej pisemnie).
W razie gdy nauczyciel lub dyrektor przedszkola nie może skontaktować się z żadnym z opiekunów po upływie 30 min. od zamknięcia placówki powiadamia odpowiednie organy/instytucje.
Nauczyciel sporządza notatkę służbową z zaistniałego zdarzenia po zakończeniu działań interwencyjnych.

IV. PROCEDURA OKREŚLAJĄCA UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI RODZICÓW I NAUCZYCIELI W STOSUNKU DO DZIECI Z OBJAWAMI CHOROBY

Każdy nauczyciel w przypadku zauważenia niepokojących objawów psychofizycznych dziecka przebywającego w przedszkolu winien natychmiast powiadomić rodziców/ prawnych opiekunów dziecka.
W rozmowie telefonicznej z rodzicami należy udzielić informacji o niepokojących objawach chorobowych oraz formach dotychczas udzielonej pomocy.
W sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, dyrektor lub nauczyciel opiekujący się dzieckiem wzywa pogotowie ratunkowe. Do czasu jego przybycia pogotowia ratunkowego pomocy udziela osoba wyznaczona przez dyrektora przedszkola do udzielania pierwszej pomocy.
Do czasu przybycia rodziców/ prawnych opiekunów dziecka nauczyciel grupy, w której dziecko przebywa sprawuje bezpośrednią opiekę nad nim, jak również udziela wszelkich informacji o zdarzeniu.
W przypadku wezwania pogotowia ratunkowego decyzję o dalszym leczeniu dziecka podejmuje lekarz zespołu ratunkowego. W miarę możliwości zespół ratunkowy wraz z dzieckiem oczekuje na przybycie rodziców. Jeżeli jednak konieczne jest natychmiastowe przewiezienie dziecka do szpitala, informacje o tym fakcie, jak również miejscu pobytu dziecka przekazuje rodzicom dyrektor przedszkola lub w razie jego nieobecności , nauczyciel, który sprawował opiekę nad dzieckiem.
Po każdorazowym zdarzeniu nauczyciel sporządza notatkę (wg wzoru) i przechowuje ją z kartą obserwacji dziecka.
Nauczyciele w szczególnych przypadkach odizolowują chore dziecko od zdrowych dzieci zapewniając w tym czasie opiekę.
W przypadku wystąpienia u dziecka choroby zakaźnej przedszkole ma prawo żądać od rodzica, a rodzice są zobowiązani do przedłożenia zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zakończenie leczenia.
W przypadku stwierdzenia u dziecka alergii różnego typu (np. pokarmowej i związanych z tym szczególnych wymagań żywieniowych) rodzice są zobowiązani do przedłożenia zaświadczenia lekarskiego wskazującego rodzaj alergii.
W przedszkolu nie podaje się dzieciom żadnych leków doustnych, wziewnych oraz w postaci zastrzyków, maści i żelu.

V. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W RAZIE WYPADKU NA TERENIE PRZEDSZKOLA

Nauczyciel będący świadkiem wypadku lub poinformowany o wypadku, niezwłocznie udziela pierwszej pomocy przedlekarskiej. Sposób udzielania pomocy uzależniony jest od potrzeb poszkodowanego dziecka i rodzaju wypadku.
Świadek wypadku lub osoba, która dowiedziała się o wypadku, niezwłocznie zawiadamia dyrektora przedszkola o wypadku albo prosi innego pracownika o poinformowanie o zaistniałym zdarzeniu.
Każdy nauczyciel w razie wypadku dziecka przebywającego w przedszkolu winien natychmiast powiadomić rodziców/ prawnych opiekunów dziecka.. W rozmowie telefonicznej z rodzicami należy udzielić informacji o okolicznościach wypadku oraz formach dotychczas udzielonej pomocy.
W sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, dyrektor lub nauczyciel opiekujący się dzieckiem wzywa pogotowie ratunkowe. Do czasu jego przybycia pogotowia ratunkowego pomocy udziela osoba wyznaczona przez dyrektora przedszkola do udzielania pierwszej pomocy.
Do czasu przybycia rodziców/ prawnych opiekunów dziecka nauczyciel grupy , w której dziecko przebywa sprawuje bezpośrednią opiekę nad nim, jak również udziela wszelkich informacji o zdarzeniu.
W przypadku wezwania pogotowia ratunkowego decyzję o dalszym leczeniu dziecka podejmuje lekarz zespołu ratunkowego. W miarę możliwości zespół ratunkowy wraz z dzieckiem oczekuje na przybycie rodziców. Jeżeli jednak konieczne jest natychmiastowe przewiezienie dziecka do szpitala, informacje o tym fakcie jak również miejscu pobytu dziecka przekazuje rodzicom dyrektor przedszkola lub w razie jego nieobecności , nauczyciel, który sprawował opiekę nad dzieckiem.
O każdym wypadku dyrektor lub upoważniony przez niego – pracownik zawiadamia niezwłocznie:

rodziców (opiekunów) poszkodowanego;
organ prowadzący przedszkole;
O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty.
O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego.
W przypadku wystąpienia wypadków zwykłych, kiedy brak wyraźnych obrażeń, po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanemu uczniowi nauczyciel lub dyrektor powiadamia rodzica o zdarzeniu, ustalając z nim potrzebę wezwania pogotowia, potrzebę wcześniejszego przyjścia rodzica lub godziny odbioru dziecka z przedszkola w dniu zdarzenia.
W przypadku zaistnienia wypadku w danej grupie i konieczności zajmowania się przez nauczyciela zarówno poszkodowanym, jak i pozostałymi dziećmi, pracownik pomocniczy pracujący w danej grupie, przekazuje na polecenie nauczyciela pozostałe dzieci nauczycielowi z sąsiedniej grupy. Nauczyciel może wskazać innego pracownika zobowiązanego do przekazania dzieci.
Niedopuszczalne jest pozostawianie dzieci pod opieką pracowników obsługi na dłuższy czas niż jest to konieczne do przekazania dzieci pod opiekę innego nauczyciela.
Nauczyciel z sąsiedniego oddziału nie może odmówić przyjęcia dzieci do oddziału. Dopuszczalne jest podzielenie wychowanków i umieszczenie ich w pozostałych pracujących oddziałach, jeśli liczba dzieci w oddziale jest zbyt duża, aby nauczyciel zapewnił im należytą opiekę.
W przypadku ciężkiego wypadku, jeśli grupa była świadkiem wypadku, wskazane jest, aby o wypadku równolegle z dyrektorem został powiadomiony psycholog przedszkolny .
Dyrektor lub osoba przez niego upoważniona zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych.
Dyrektor przedszkola powołuje zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bhp oraz społeczny inspektor pracy.
VI. PROCEDURA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA NA PLACU ZABAW
W przedszkolu obowiązuje regulamin placu zabaw, który jest wywieszony w budynku przedszkola .
Codziennie rano pracownik obsługi sprawdza teren przedszkola, piaskownice, czyści urządzenia i likwiduje ewentualne zagrożenia.
Przed każdym wejściem dzieci na plac zabaw pomoc nauczyciela danej grupy sprawdza teren i likwiduje ewentualne zagrożenia.
Każde wyjście dzieci jest odnotowywane w zeszycie wyjść.
W czasie pobytu dzieci na placu przedszkolnym nauczyciel ma obowiązek czuwania nad bezpieczeństwem dzieci i organizowania im warunków do bezpiecznej zabawy.
W czasie pobytu dzieci na placu przedszkolnym bezpośrednią opiekę nad dziećmi sprawuje nauczyciel danej grupy .
W czasie pobytu dzieci na placu przedszkolnym musi być zamknięta bramka wejściowa do przedszkola.
Dzieci mogą korzystać tylko z tych urządzeń ogrodowych, przy których bezpieczeństwa pilnuje osoba dorosła.
Rodzic dba o stosowny ubiór dziecka, odpowiedni do pory roku i panującej danego dnia temperatury.
W czasie dużego nasłonecznienia dzieci powinny być zaopatrzone w odpowiednie nakrycie głowy i w miarę możliwości, przebywać w zacienieniu,
Nauczyciel nie organizuje zajęć z dziećmi na powietrzu w warunkach atmosferycznych ku temu niesprzyjających (zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura, burza) .
Podczas pobytu na placu przedszkolnym, dziecko może skorzystać z toalety znajdującej się w przedszkolu, udając się tam i powracając tylko pod opieką pomocy nauczyciela.
W przypadku przebywania na terenie przedszkolnym więcej niż jednej grupy, wszystkie nauczycielki, czuwając nad bezpieczeństwem swojej grupy, mają baczenie na pozostałe dzieci i obowiązkowo reagują w sytuacji zagrożenia, bądź niewłaściwego zachowania dzieci.
Dziecko odebrane przez rodzica nie powinno przebywać na placu zabaw, gdzie znajdują się dzieci pod opieką nauczyciela.
Rodzic po odebraniu dziecka odpowiedzialny jest za porządek, który po sobie zostawiają opuszczając teren przedszkola.
Rodzic nie może zezwalać dziecku na korzystanie ze sprzętu terenowego w inny sposób niż jest do tego dany sprzęt przeznaczony.
VII. PROCEDURA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS ZAJĘĆ ORGANIZOWANYCH POZA TERENEM PRZEDSZKOLA
Przez zajęcia poza terenem przedszkola rozumie się wszystkie formy pracy opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej, prowadzone poza budynkiem i ogrodem przedszkolnym .
Nauczyciel udając się z dziećmi na spacer, pieszą wycieczkę dokonuje wpisu do zeszytu wyjść poza teren przedszkola.
Nauczyciel dokonuje wpisu przed wyjściem z przedszkola .
Zapis powinien być także umieszczony w dzienniku zajęć przedszkola, w którym jest już odnotowana obecność dzieci .
W trakcie trwania spaceru lub wycieczki w pobliżu przedszkola, nadzór nad dziećmi sprawują nauczyciel oraz pomoc nauczyciela ( co najmniej jedna osoba dorosła na 15 dzieci).
Podczas przemieszczania się dzieci środkami komunikacji na 5 dzieci przypada 1 opiekun.
Podczas dłuższych wyjść pieszych funkcję opiekuna może sprawować jeden z rodziców.
Całkowitą odpowiedzialność za zdrowie i życie dzieci podczas spacerów i wycieczek ponosi nauczyciel.
W trakcie trwania spaceru, pieszej wycieczki w pobliżu przedszkola, nauczyciel wymaga od dzieci, by szły parami w kolumnie, para za parą.
W czasie trwania wycieczki pieszej w pobliżu przedszkola lub spaceru, podczas przejść w pobliżu jezdni, osoby opiekujące się dziećmi asekurują je, idąc chodnikiem od strony ulicy .
Przed każdym planowanym przejściem przez ulicę, nauczyciel jest zobowiązany zatrzymać grupę (kolumnę) i przypomnieć z dzieciom zasady bezpiecznego przekraczania jezdni.
Przejście przez ulicę odbywa się tylko w wyznaczonych miejscach, dzieci przechodzą sprawnie, parami; nauczyciel asekuruje grupę, stojąc na środku jezdni, pierwsza parę prowadzi pomoc nauczyciela, nauczyciel przechodzi z ostatnią parą
Dzieci poruszających się przy ulicy powinny posiadać kamizelki odblaskowe.
W przypadku choroby dziecka, złego samopoczucia dziecko nie może uczestniczyć w wycieczce, nauczyciel zobowiązany jest powiadomić rodziców o zaistniałej sytuacji
Dziecko może oczekiwać na przyjście rodzica w innej grupie, pod warunkiem zachowania maksymalnej liczby 25 dzieci .
VIII. PROCEDURA ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYCIECZEK TURYSTYCZNYCH I KRAJOZNAWCZYCH
W przedszkolu obowiązuje regulamin wycieczek.
Nauczyciele zobowiązani są do zgłoszenia i uzgodnienia każdej wycieczki wyjazdowej z dyrektorem przedszkola na tydzień przed wycieczką.
3 dni przed wycieczką nauczyciel przedstawia dyrektorowi lub wicedyrektorowi przedszkola do zatwierdzenia komplet dokumentów zawierających kartę wycieczki z załącznikami:
a) Listę uczestników wycieczki , wraz z oświadczeniami rodziców/ opiekunów prawnych o wyrażeniu zgody na udział w wycieczce.

b) Listę opiekunów wraz z telefonem kontaktowym.
Wycieczkę odnotowuje się w dzienniku zajęć.
W trakcie trwania wycieczki opiekę nad dziećmi sprawuje nauczyciel, pomoc nauczyciela, co najmniej jedna osoba dorosła na 10 dzieci.
W czasie trwania wycieczki zadania opiekuna może wykonywać jeden z rodziców, który zapozna się z regulaminem wycieczki i zasadami sprawowania opieki nad dziećmi (potwierdzenie podpisem na karcie wycieczki) lub inny pracownik przedszkola.
Na wycieczkę zabiera się apteczkę.
Podczas wycieczki zapewnia się wodę do picia.
Jeżeli w składzie zespołu nie mogą uczestniczyć ani pracownik służby bhp ani społeczny inspektor pracy, w skład zespołu wchodzi dyrektor oraz pracownik przedszkola przeszkolony w zakresie bhp. Jeżeli w zespole nie uczestniczy ani pracownik służby bhp ani społeczny inspektor pracy, przewodniczącego zespołu spośród pracowników przedszkola wyznacza dyrektor.
W składzie zespołu może uczestniczyć organ prowadzący, kuratora oświaty.
W sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko przewodniczącego zespołu. Członek zespołu, który nie zgadza się ze stanowiskiem przewodniczącego, może złożyć zdanie odrębne, które odnotowuje się w protokole powypadkowym.
Zespół przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy. Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się rodziców (opiekunów) poszkodowanego dziecka.
Protokół powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor. Protokół powypadkowy doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego.
Rejestr wypadków prowadzi dyrektor przedszkola.
W ciągu 7 dni od dnia doręczenia protokołu powypadkowego podmioty biorące udział w postępowaniu mogą złożyć zastrzeżenia do ustaleń protokołu ze względu na niewykorzystanie wszystkich środków dowodowych niezbędnych dla ustalenia stanu faktycznego lub wystąpienia sprzeczności dotyczących istotnych ustaleń protokołu z zebranym materiałem dowodowym Zastrzeżenia składa się ustnie do protokołu powypadkowego lub na piśmie przewodniczącemu zespołu. Zastrzeżenia rozpatruje organ prowadzący.
Po rozpatrzeniu zastrzeżeń organ prowadzący przedszkole może zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie ustaleń protokołu lub przeprowadzenie określonych czynności dowodowych lub powołać nowy zespół celem ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
Dyrektor przedszkola na najbliższym spotkaniu z pracownikami przedszkola omawia okoliczności i przyczyny wypadku, wskazuje prawidłowe zachowania i odstępstwa od niniejszej procedury, informuje o wnioskach i podjętych działaniach profilaktycznych zmierzających do zapobiegania analogicznym wypadkom.
Za koordynację działań związanych z przestrzeganiem niniejszej procedury odpowiedzialna jest osoba z kadry kierowniczej, która jest w chwili wypadku w placówce.
Podczas wycieczki trwającej łącznie 3-5 godzin dzieciom zapewnia się suchy prowiant.
W przypadku choroby lub złego samopoczucia dziecka przed wyjazdem na wycieczkę, nie może ono w niej uczestniczyć, nauczyciel zobowiązany jest powiadomić rodzica o zaistniałej sytuacji.
Dziecko może oczekiwać na przyjście rodzica w innej grupie, pod warunkiem zachowania maksymalnej liczby 25 dzieci w grupie .
REGULAMIN ORGANIZOWANIA WYCIECZEK.
Kartę wycieczki należy przedstawić dyrektorowi na 3 dni przed jej realizacją,
Nauczyciel przed wycieczką sprawdza stan osobowy dzieci i sporządza listę uczestników wycieczki, którą zabiera ze sobą,
Opiekun wycieczki sprawdza stan liczbowy jej uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego,
W czasie zajęć poza terenem placówki opiekę sprawuje 1 osoba dorosła na 12 dzieci .
W przypadku przejazdu środkami komunikacji miejskiej 1 osobie dorosłej powierza się pod opiekę nie więcej niż 5 dzieci.
W czasie wycieczki grupy powinny być wyposażone w apteczkę pierwszej pomocy, a dla podwyższenia bezpieczeństwa w telefon komórkowy.
W czasie zajęć realizowanych na powietrzu dzieci powinny znajdować się w obszarze nieprzekraczającym możliwości oddziaływania nauczyciela, a teren wcześniej powinien być sprawdzony pod względem bezpieczeństwa,
Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego uczestniczenia w grach i zabawach..
Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek podczas burzy, śnieżycy i gołoledzi.
IX. PROCEDURA MONITOROWANIA OSÓB WCHODZĄCYCH I OPUSZCZAJĄCYCH PRZEDSZKOLE
Każdy pracownik ma obowiązek ma obowiązek monitorowania osób wchodzących na teren przedszkola.
Z chwila spotkania obcej osoby lub zauważenia jej na placu zabaw przejmuje kontrolę nad tą osobą, a w szczególności prosi o:
a) podanie celu wizyty,

b) prowadzi się ją do właściwej osoby,
Po załatwieniu sprawy, osoba do której przyszedł Interesant odprowadza go do drzwi przedszkola, jeśli nie może opuścić stanowiska pracy, prosi innego pracownika o odprowadzenie interesanta do drzwi.
W przypadku bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa, pracownik natychmiast powiadamia dyrektora lub wicedyrektora przedszkola. W przypadku nieobecności w/w osób wzywa pomoc przy użyciu telefonu poprzez wybranie numeru alarmowego.
W sytuacjach nie uregulowanych niniejszą procedurą, decyzję o trybie postępowania podejmuje dyrektor przedszkola.
X. PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU AGRESYWNEGO ZACHOWANIA DZIECKA W PRZEDSZKOLU STWARZAJĄCEGO ZAGROŻENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA WŁASNEGO ORAZ INNYCH

1. Nauczyciel podejmuje próbę wyciszenia zachowania agresywnego poprzez rozmowę z dzieckiem, odwrócenie jego uwagi.

2. W przypadku gdy rozmowa nie skutkuje, nauczyciel zawiadamia dyrektoralub innego nauczyciela o zaistniałej sytuacji.

3. Reakcja wobec przejawów agresji powinna być adekwatna do skali zagrożenia spowodowanego agresją.

4. Podejmując interwencję wobec agresywnego dziecka należy dążyćdo zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim wychowankom i uczestnikom zaistniałej sytuacji.

Nauczyciel w postępowaniu z dzieckiem agresywnym uwzględnia następujące założenia:
- zdecydowanie reaguje na każdą sytuację, w której występuje agresja – brak reakcji jest znakiem przyzwolenia na tego typu zachowania,

- zawsze ma ma na celu dobro dziecka,

- wnikliwie rozpatruje każdą sytuację,

- pozostali pracownicy, mając na uwadze wspólną odpowiedzialność za wszystkich wychowanków podejmują współpracę w postępowaniu z dzieckiem agresywnym oraz okazują wsparcie nauczycielowi znajdującemu się w zaistniałej sytuacji.

Osoby podejmujące działania interwencyjne wobec dziecka przejawiającego zachowania agresywne przede wszystkim muszą zachować osobistą stabilność emocjonalną. Powinny unikać agresji fizycznej, agresji słownej (nie obrażać wychowanka, nie zawstydzać go ani nie oceniać, ale wskazywać na zachowania aprobowane społecznie), okazywania niepewności i bezsilności, długich monologów i moralizowania oraz wchodzenia w rolę sprawcy w celu ukazania odczuć osoby poszkodowanej.
Właściwe postępowanie osób podejmujących działania interwencyjne wobec dziecka powinno wyrażać się poprzez:

- stanowczą reakcję i krótkie komunikaty w formie instrukcji, co dziecko ma robić (np. przestań kopać, usiądź, odejdź),

- odizolowanie agresywnego dziecka w celu zapewnienia bezpieczeństwa pozostałych wychowankom,

- wyprowadzenie agresywnego dziecka z sali lub ogrodu.

1. W sytuacji koniecznej nauczyciel ma możliwość przytrzymania dziecka używając przy tym tylko tyle siły ile potrzeba w celu:wyprowadzenia dziecka z sali lub ogrodu, powstrzymania dziecka przed zadaniem ciosu innej osobie, rozdzielenia bijących się dzieci,pozbawienia dziecka niebezpiecznego przedmiotu, w innych sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu wszystkich uczestników zaistniałej sytuacji.

2. W przypadku skierowania agresji względem wychowanków należy otoczyćich opieką, a w razie doznanej krzywdy udzielić adekwatnej pomocy.

Nauczyciel zawiadamia o zdarzeniu rodziców dzieci poszkodowanych.

Z każdej niebezpiecznej sytuacji nauczyciel ma obowiązek sporządzić notatkę podpisaną przez dyrektora oraz rodzica. Rozmowa z rodzicami dziecka przeprowadzona przez nauczyciela ma na celu dobór odpowiednich form pomocy dziecku.

3. W przypadku powtarzających się ataków agresji ze strony dziecka nauczyciel wraz z rodzicami podejmują decyzję o nawiązaniu współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną.

Przejawiając troskę o właściwy rozwój i dobro wychowanków nauczyciele zobowiązani są do wspomagania rodziców w pracy wychowawczej z dzieckiem, poprzez doradztwo w zakresie dobrych praktyk wychowawczych, wskazanie odpowiedniej literatury, proponowanie odpowiednich zabaw i ćwiczeń do realizacji w środowisku rodzinnym, przekazanie informacji o instytucjach wspomagających rodzinę.

XI. PROCEDURA DOTYCZĄCA POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM KRZYWDZONYM.

1.Uwiarygodnienie podejrzenia krzywdzenia dziecka na podstawie rozmowy z rodzicami, wywiadu środowiskowego.Podjęcie próby dialogu z rodzicami dziecka:

- termin rozmowy dogodny dla obu stron;

- ostrożne prowadzenie rozmowy (nie oskarżanie, nie grożenie konsekwencjami);

- przedstawienie rzeczowych argumentów;

- wysłuchanie rodziców, opiekunów prawnych dziecka;

- udzielenie rad, zaoferowanie odpowiedniej do sytuacji pomocy;

- sporządzenie odpowiedniej dokumentacji.

2.W przypadku dalszego krzywdzenia dziecka lub uchylania się rodziców od kontaktu z przedszkolem informujemy odpowiednie służby:
Ośrodek Pomocy Społecznej;
Sąd Rodzinny;
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie;
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna;
Kurator Sądowy.
- Powiadamia o zdarzeniu dyrektora placówki oraz pozostałych pracowników przedszkola.

2.2 Dyrektor telefonicznie zawiadamia straż pożarną (998), policję (997) i w razie potrzeby (nieszczęśliwy wypadek) Pogotowie Ratunkowe (999).

- Przystąpić do ewakuacji dzieci. Wszystkie osoby przebywające w przedszkolu w sposób spokojny i bez paniki opuszczają zajmowane pomieszczenia najkrótszą drogą do wyjścia – zgodnie z planem ewakuacji.

- Równocześnie należy natychmiast przystąpić do gaszenia pożaru przy pomocy znajdującego się w pobliżu sprzętu pożarowego (gaśnice, koce gaśnicze).

3. Do czasu przybycia straży pożarnej akcją kieruje Dyrektor lub wyznaczone przez niego osoby. Z chwilą przybycia straży pożarnej należy podporządkować się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki.

4. Obowiązkiem nauczyciela jest bezpieczne wyprowadzenie dzieci:

- Nauczyciel przerywa pracę, zabiera dziennik i telefon, wyłącza odbiorniki energii elektrycznej (komputery, klimatyzatory itp.), zamyka okna.

- Nakazuje dzieciom poruszać się w szeregu trzymając się za ręce, a sam idzie na początku trzymając pierwsze dziecko za rękę. - -

- Na końcu idzie pomoc nauczyciela/woźna, która sprawdza, czy wszystkie dzieci opuściły miejsce zdarzenia.

- Nauczyciel wyprowadza dzieci w bezpieczne miejsce wyznaczone w planie ewakuacji.

Szczegółowe zasady postępowania na wypadek powstania pożaru znajdują się w Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego Przedszkola.

Pracownicy Przedszkola zostali zapoznani z Procedurami bezpieczeństwa dnia 28.08.2023r.

Pomoc w konkretnym przypadku zależy od specyficznych potrzeb i problemów danej rodziny. Wszystkie rozmowy powinny kończyć się konkretnymi ustaleniami obydwu stron, ze wszystkich powinny zostać sporządzone notatki służbowe.

Współpraca dyrekcji, wychowawcy i nauczycieli w oddziaływaniu na rodzinę i w miarę możliwości tworzenie w placówce środowiska terapeutycznego dla dziecka.

PRZEMOC FIZYCZNA – rozumiana jest jako zadawanie fizycznych ran, tj. stłuczeń, poparzeń, pręg, cięć. To także przypalanie, potrząsanie, kopanie, uderzanie pięścią. Działanie sprawcy najczęściej nie jest jednorazowe, a nasilanie agresji bywa różne.

Widoczne objawy stosowania przemocy fizycznej:

Siniaki; ślady uderzeń (paskiem, kablem) na twarzy, klatce piersiowej, plecach, pośladkach, nogach; ślady oparzeń (papierosowych lub wyraźnie zaznaczonym kształtem wskazującym na użycie żelazka itp.); rany w różnych fazach gojenia się, złamania, powtarzające się zwichnięcia, opuchlizny.

Objawy wynikające z obserwacji zachowania dziecka:

lęk przed rozbieraniem się na zajęciach gimnastycznych,lęk przed nagłym dotknięciem (unik, skulenie się),niestosowny strój do pogody (zakrywanie ubraniem zranień),lęk przed powrotem do domu,nadmierna agresja bądź apatia,ukrywanie prawdy (dziecko jest czujne i ostrożne).

PRZEMOC EMOCJONALNA – rozumiana jako każde upokorzenie dziecka.

Występuje ona w przypadku takich postaw rodzicielskich jak:

Odrzucenie emocjonalne, brak zainteresowania, ignorowanie, szykanowanie, nadmierne kontrolowanie, szantażowanie, wymuszanie lojalności, nieposzanowanie godności i prywatności, wzbudzanie poczucia winy.

Zachowania dziecka, które mogą świadczyć o przemocy emocjonalnej:

zaburzenia mowy (wynikające z napięcia nerwowego),dolegliwości i psychosomatyczne (bóle brzucha, głowy, mdłości),moczenie i zanieczyszczanie się bez powodów medycznych,mimowolne ruchy mięśni, szczególnie twarzy,wycofanie, depresja,zachowania destrukcyjne,nadmierne podporządkowanie się dorosłym,częste kłamstwa,nieadekwatny lęk przed konsekwencjami różnych działań,lęk przed porażką.

PRZEMOC SEKSUALNA – oznacza wykorzystywanie dziecka przez osoby dorosłe w celu uzyskania przyjemności seksualnej.

Wykorzystywanie może odbywać się w dwojaki sposób:

przez dotyk – stosunek (oralny, analny, pochwowy, między udowy) lub usiłowanie odbycia stosunku,
bez dotyku – rozmowy o seksie, robienie zdjęć, ekshibicjonizm, zmuszanie siędo oglądania aktów płciowych, do rozbierania się.

Specyficzne objawy nadużyć seksualnych:

opuchlizna w okolicach genitaliów, otarcia naskórka, bolesność okolic narządów płciowych i odbytu, ból podczas oddawania moczu, ból przy chodzeniu i siadaniu, rany w ustach, zapalenia pochwy, upławy, nadmierna pobudliwość seksualna (znajomość zachowań seksualnych oraz anatomii narządów płciowych),

Niespecyficzne objawy nadużyć seksualnych:

wzmożona pobudliwość psychoruchowa,zaburzenia koncentracji,zaburzenia zachowania,

ZANIEDBANIE

Objawy zaniedbania:

zaburzony rozwój fizyczny (wzrost i waga poniżej normy),zaniedbany wygląd (brudne włosy, ubranie niestosowne do pogody),nie wyleczone rany, choroby zębów, zmęczenie, apatia.

XI. PROCEDURAPOSTĘPOWANIA NA WYPADEK POŻARU LUB INNEGO ZAGROŻENIA

1. Każdy pracownik w przypadku zauważenia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia zobowiązany jest do podjęcia następujących działań:

- Informuje – alarmuje okrzykiem ,,Pali się – Pożar ”, nie wywołując paniki, osoby znajdujące się w bezpośrednim niebezpieczeństwie,